Stel je voor, je ontvangt een e-mail van Netflix waarin een jaarabonnement voor slechts 20 euro wordt aangeboden. Het lijkt te mooi om waar te zijn, maar je besluit toch om het te proberen. Je maakt een account aan en haalt je creditcard tevoorschijn om je betaalgegevens in te voeren. Met veel enthousiasme meld je je aan op Netflix om direct eens te kijken naar welke film je wilt zien. Helaas, het werkt niet. Je bent zojuist het slachtoffer geworden van social engineering.

Wat is social engineering?

Social engineering is een techniek die door hackers en cybercriminelen wordt gebruikt om toegang te krijgen tot gevoelige informatie of systemen door middel van psychologische manipulatie van mensen. Het is een vorm van oplichting waarbij aanvallers zich voordoen als een vertrouwde entiteit, zoals een bank, een collega of een vriend, en slachtoffers proberen te misleiden om vertrouwelijke informatie te onthullen, zoals wachtwoorden of creditcardgegevens, of om kwaadaardige software te installeren op hun computer of telefoon. Social engineering kan plaatsvinden via verschillende communicatiekanalen, zoals e-mail, telefoon, sociale media, of persoonlijk contact. Het is een effectieve manier voor cybercriminelen om toegang te krijgen tot gevoelige informatie omdat het menselijke element in de beveiliging vaak de zwakste schakel is.

De bekendste vorm van social engineering is phishing. Hierbij worden nietsvermoedende mensen verleid om persoonlijke informatie te verstrekken, zoals wachtwoorden of bankgegevens, doordat oplichters zich voordoen als een betrouwbare bron zoals een bank of een vertrouwd bedrijf. Dit kan via een valse website of via een link in een nep e-mail. Naast phishing zijn er nog een heleboel andere vormen van social engineering, zoals pretexting, baiting, quid pro quo en tailgating.

Hoe bescherm ik mezelf?

• Social engineering kent ontzettend veel verschillende vormen. Zo kan iemand bijvoorbeeld telefonisch contact opnemen en beweren bij de fraudeafdeling van jouw bank te werken om op die manier gevoelige informatie te ontfutselen. Of er wordt bij jou thuis aangebeld door iemand die zich voordoet als medewerker van Telenet en toegang tot jouw netwerk wil. Ook kan iemand opzettelijk een USB-stick achterlaten om je in de val te lokken. Als je deze in je pc steekt, wordt er automatisch malafide software op je computer geïnstalleerd. Om jezelf tegen dit soort valstrikken te beschermen zijn er een aantal regels die je moet volgen.
• Wees alert op verdachte berichten: Wees voorzichtig met het openen van e-mails, berichten of bestanden van onbekende afzenders, vooral als ze je om persoonlijke informatie vragen. Controleer de afzender en het onderwerp van het bericht voordat je het opent. Klik niet op links in mails: surf zelf naar de website van je bank, energie leverancier, …
• Bescherm je persoonlijke informatie: Geef nooit je persoonlijke informatie, zoals wachtwoorden, creditcardgegevens of adresgegevens, aan iemand anders. Als iemand je om deze informatie vraagt, neem dan contact op met het bedrijf of de organisatie waarvan ze beweren te zijn om te verifiëren of het legitiem is.
• Verifieer onverwachte verzoeken: Als je een onverwacht verzoek ontvangt van iemand die je kent, zoals een vriend, familielid of collega, verifieer dan het verzoek voordat je erop ingaat. Bel of stuur een apart bericht naar de persoon om te controleren of het verzoek legitiem is.
•  Wees voorzichtig met sociale media: Wees voorzichtig met wat je deelt op sociale media en wie je accepteert als vrienden of volgers. Cybercriminelen kunnen informatie gebruiken die je deelt om je te manipuleren of om toegang te krijgen tot je accounts.
• Wees op je hoede voor urgentie: Oplichters creëren vaak een gevoel van haast om je onder druk te zetten om persoonlijke informatie te verstrekken. Ze kunnen bijvoorbeeld beweren dat als je niet onmiddellijk doet wat ze vragen, je in de problemen zal komen. Laat je niet opjagen om snel een beslissing te nemen. Neem de tijd om het verzoek zorgvuldig te overwegen en verstrek nooit informatie gehaast.
• Vertrouw op je instinct: als iets niet klopt, moet je op je gevoel vertrouwen. Als een aanbod te mooi lijkt om waar te zijn, is de kans groot dat het om oplichting gaat. Als je toch twijfelt, neem dan altijd contact op met het bedrijf via een officieel telefoonnummer of e-mailadres om het verhaal te verifiëren voordat je actie onderneemt.
• Blijf up-to-date: Zorg ervoor dat je altijd up-to-date bent met de laatste beveiligingsmaatregelen en -updates voor je apparaten en software. Dit omvat het installeren van antivirus- en anti-malwareprogramma's en het regelmatig bijwerken van je besturingssysteem en andere software.

Conclusie: Wees waakzaam en bescherm jezelf!

Het is belangrijk om te onthouden dat oplichters voortdurend hun tactieken aanpassen en daarom is het essentieel om altijd waakzaam te zijn. Of het nu gaat om ongevraagde telefoontjes of e-mails van een onbekende afzender, of een vriend die contact opneemt via een ongekend nummer, verifieer altijd de bron, ongeacht wie ze beweren te zijn. Het is van belang om te beseffen dat jijzelf een zwakke schakel bent in je eigen beveiliging en dat je daarom voorzichtig moet zijn met het verstrekken van persoonlijke informatie. Dus wanneer Netflix bijvoorbeeld een interessante aanbieding per e-mail stuurt, is het verstandig om eerst na te gaan of deze daadwerkelijk afkomstig is van Netflix.